1. Жобаның атауы: халықтың негізгі топтары үшін АИТВ-инфекциясының алдын алу бойынша қызметтер көрсету (бұдан әрі-ХНТ):
Секс қызметкерлері (бұдан әрі – СҚ);
Инъекциялық есірткі қолданатын тұлғалар (бұдан әрі – ИЕҚТ);
- Сектор: Денсаулық сақтау.
- Мақсаты: Халықтың негізгі топтарына АИТВ-дан болатын зиянды азайту профилактикалық қызметтеріне қолжетімділікті кеңейту арқылы Қарағанды облысында АИТВ-инфекциясының таралуына тұрақты жауап жасау.
Іске асыру мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс халықтың негізгі топтары арасында профилактикалық іс-шараларды белсенді жүргізуден, халықтың негізгі топтарының профилактикалық қызметтерге қол жетімділігін кеңейтуден тұрады. Халықтың негізгі топтары арасында АИТВ-инфекциясының жаңа жағдайларының төмендеуі. Жаңа анықталған АИТВ жұқтырған пациенттердің антиретровирустық терапияға (бұдан әрі-АРТ) бейілділігі. Жеке қорғаныс құралдарын беру (шприцтер мен презервативтер). АИТВ – инфекциясы бойынша тестілеуге жіберу кезінде халықтың негізгі топтарына психо-әлеуметтік консультация жүргізу.
3. Халықтың негізгі топтары арасында профилактикалық іс-шаралар жүргізу қажеттілігінің негіздемесі:
Халықтың негізгі топтары — өмір салтының ерекшеліктеріне байланысты АИТВ-инфекциясын жұқтыру қаупі жоғары халық топтары. Оларға еркектермен жыныстық қатынасқа түсетін ер адамдар, трансперсондар, секс қызметкерлері, сондай-ақ инъекциялық есірткі қолданатын адамдар, бас бостандығынан айыру орындарындағы тұтқындар жатады.
Халықтың негізгі топтары арасында профилактикалық іс-шараларды іске асыруды үкіметтік емес ұйымдар (бұдан әрі-ҮЕҰ) арқылы жүзеге асыру қажет. Халықаралық тәжірибе көрсеткендей, бұл модель аурудың ең жоғары деңгейі байқалатын халықтың негізгі топтарында АИТВ-ның одан әрі таралуын болдырмаудың ең тиімді құралы болып табылады.
ҮЕҰ сенімділік пен құпиялылықтың жоғары деңгейіне негізделген осындай топтарға тікелей және терең қолжетімділік есебінен профилактикалық іс-шараларды жүргізудің тиімділігін қамтамасыз етеді.
Сонымен қатар, бұл тәсіл АИТВ-инфекциясының алдын алу саласындағы мемлекеттік медициналық ұйымдарды профилактика, диагностика және емдеу мәселелеріне шоғырландыруға мүмкіндік береді.
ЖИТС ОО медицина қызметкерлері үкіметтік емес ұйымдармен бірлесіп халықтың негізгі топтары арасында профилактикалық іс-шараларды өткізу бойынша көп жылдық табысты жұмыс тәжірибесіне ие және олар тарапынан сенімге ие.
Халықтың осы топтары арасында тиімді жүргізілген іс-шаралардың арқасында көптеген жылдар бойы АИТВ-инфекциясының таралуын Қарағанды облысында шоғырланған сатыда ұстап, жалпыланғанға көшуге жол берілмейді.
Облыста АИТВ-инфекциясының таралуын одан әрі сақтау мақсатында келесі жылдары халықтың негізгі топтары арасында АИТВ-инфекциясының жыныстық және парентеральді жолмен берілуін төмендету стратегиясын іске асыруды жалғастыру қажет.
4. Жобаның сипаттамасы:
Негізгі топтардың болжамды саны 15 500 адамды құрайды, оның ішінде: инъекциялық есірткі қолданатын 9 900 адам; 3 800-еркек пен еркек және 1800 секс қызметкерлерімен жыныстық қатынасқа түскен адамдар. ЖИТС – сервистік ҮЕҰ халықтың негізгі топтары мен АИТВ-мен өмір сүретін адамдар арасында профилактикалық іс-шараларды ұйымдастыру және өткізу арқылы АИТВ-инфекциясымен сырқаттанушылықты тежеуге айтарлықтай әсер етеді.
Сонымен қатар , ҮЕҰ халықтың негізгі топтарының қауымдастықтарына және АИТВ-мен өмір сүретін адамдарға тұрақты қол жетімділікті қалыптастырады, мұнда қауымдастық өкілдері өздерін аталған топтармен сәйкестендіруге дайын және ҮЕҰ қызметтерін тұрақты негізде алушылар болуға ниет білдіреді.
ҮЕҰ арқылы көрсетілген профилактикалық қызметтер халықтың негізгі топтары арасында АИТВ-ның алдын алу жөніндегі іс-шаралардың компоненттерін қамтиды: АИТВ-ға тестілеу, шприцтермен, презервативтермен, майлағыштармен (лубрикант) қамтамасыз ету, АИТВ-мен өмір сүретін адамдарға міндеттеме бойынша кеңес беру және емдеуге, сондай-ақ қауіпсіз мінез-құлыққа ынталандыру. Бұл қызметтер кешенін халықтың осы топтарымен жұмыс істеу тәжірибесі бар аутрич – қызметкерлер ұсынады.
4. Күтілетін іс-шаралар: халықтың негізгі топтарының профилактикалық қызметтер пакетіне тегін және жасырын негізде кедергісіз қол жеткізуі.
4. Болжалды нәтижелер: халықтың негізгі топтарында профилактикалық қызметтерді іске асыру АИТВ – инфекциясының таралуына тұрақты профилактикалық жауап береді және АИТВ-инфекциясының негізгі топтардан жалпы халыққа таралуын тежеу үшін жағдай жасайды.
5. Іске асыру мерзімі: Мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс енгізілген сәттен бастап.